Update
Beste lezers,
Welkom bij Pensioenrecht Updates, jaargang 7, editie 2. Daarin vindt u een overzicht van eenentwintig in februari 2024 gepubliceerde uitspraken over pensioen. U kunt hier klikken om de pdf vanaf de website te downloaden.
Pensioenrechtspraak voor u geselecteerd
In de Pensioenrecht Updates vindt u een selectie van de belangrijkste rechtspraak over de arbeidsvoorwaarde pensioen. Op die manier bent u altijd op de hoogte van relevante rechtspraak over pensioen.
Uitspraken van de maand
Wettelijke buffereisen eigen vermogen pensioenfonds niet in strijd met Europees recht, PR 2024-0046
Twee ouderenorganisaties daagden de Staat over de vraag of de wettelijke eisen voor de omvang van het eigen vermogen bij pensioenfondsen uit de Pensioenwet niet in strijd zijn met de Pensioenfondsrichtlijn (IORP II, Richtlijn 2016/2341/EU). Zonder verplichte buffers valt er sneller te indexeren. De Hoge Raad oordeelt dat de wettelijke buffereisen (vgl. art. 131-132 Pensioenwet) niet in strijd met Europees recht waren. Een lidstaat kan verdergaande regels vaststellen voor het eigen vermogen vanuit prudentieel oogpunt. Aanvullende eisen aan eigen vermogen zijn niet slechts toegestaan wanneer pensioenfondsen zelf biometrische risico’s verzekeren. Ten overvloede overweegt de Hoge Raad dat pensioenfondsen bij ouderdoms-, nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidspensioen biometrische risico’s verzekeren. De Hoge Raad acht het niet nodig om prejudiciële vragen te stellen (ECLI:NL:HR:2024:194).
Uitvoeringsovereenkomst verzekeraar met bijstortplicht werkgever mag, PR 2024-0048
Geschil over de vraag of in de uitvoeringsovereenkomst tussen Zwitserleven en werkgever kon worden bepaald dat op de werkgever een bijstortverplichting of verplichting tot stellen van bankgaranties (tot beloop van circa € 45 miljoen) rust als de dekkingsgraad onder een bepaald minimum zakt. Werkgever Iv-Groep had een gesepareerd beleggingsdepot bij Zwitserleven. Werkgever moest daaronder behoorlijke bijstortingen doen en bankgaranties afgeven. Werkgever bepleit in meerdere langdurige procedures vergeefs dat een uitvoeringsovereenkomst met een verzekeraar dergelijke verplichtingen niet mag bevatten. De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep met toepassing van artikel 81 Wet RO (ECLI:NL:HR:2024:155).
Geen inzage in adviezen landsadvocaat over Wet toekomst pensioenen, PR 2024-0056
De eerste rechtszaken over de Wet toekomst pensioenen komen los. Een zelf procederende particulier zet in op een verklaring voor recht dat de Wet toekomst pensioenen in strijd is met de wet, de goede zeden en openbare orde. Eerst wilde hij inzage in de adviezen van de landsadvocaat over de wet. Die adviezen vallen onder het advocaat-cliëntprivilege, zo oordeelde de kantonrechter (ECLI:NL:RBDHA:2024:1687). Wordt vervolgd, maar zonder inzage in de adviezen.
Uitspraken, vragen of opmerkingen zijn welkom
De redactie ontvangt graag niet op rechtspraak.nl gepubliceerde uitspraken en vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief. U kunt mailen naar pr-updates@budh.nl.
Tot de volgende update.
Mark Heemskerk
Hoogleraar pensioenrecht Radboud Universiteit Nijmegen
Advocaat-partner held (www.heldlaw.nl)
Raadsheer-plaatsvervanger Hof Den Bosch
e-mail: mark@heldlaw.nl / m.heemskerk@jur.ru.nl
Hoge Raad
- Hoge Raad Geschil tussen twee ouderenorganisaties en de Staat over de vraag of de wettelijke eisen voor de omvang van het eigen vermogen bij pensioenfondsen uit de Pensioenwet niet in strijd zijn met de pensioenfondsrichtlijn (IORP II, Richtlijn 2016/2341). Pensioenfondsen die biometrische risico’s verzekeren dienen op grond van de Richtlijn bij wijze van buffer activa aan te houden. Een lidstaat kan verdergaande regels vaststellen voor het eigen vermogen vanuit prudentieel oogpunt. De Hoge Raad oordeelt dat de aanvullende eisen aan eigen vermogen niet slechts zijn toegestaan wanneer pensioenfondsen zelf biometrische risico’s verzekeren. Ten overvloede overweegt hij dat pensioenfondsen bij ouderdoms-, nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidspensioen biometrische risico’s verzekeren. De Hoge Raad acht het niet nodig om prejudiciële vragen te stellen. 09-02-2024
- Hoge Raad Geschil over de vraag of wijziging van huwelijkse voorwaarden, waarbij onder meer ten nadele van de vrouw pensioenverevening is uitgesloten, geldig is. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het hof, dat uitging van de rechtsgeldigheid. De Hoge Raad overweegt dat de notaris verplicht is zich ervan te vergewissen dat partij(en) de gevolgen begrijpen. De vrouw heeft aangevoerd dat de wijziging van de huwelijksvoorwaarden zeer nadelig voor haar was. Uitgaande van de juistheid van die, door het hof niet verworpen, stellingen waren de bij de wijzigingen betrokken notarissen dan ook op grond van de wet gehouden de vrouw specifiek op de nadeligheid van de gevolgen van de aktes te wijzen en zich ervan te vergewissen dat de vrouw deze begreep en aanvaardde. Niet blijkt dat de notaris dat heeft gedaan. Dat de man erop mocht vertrouwen dat de vrouw de wijzigingen wilde, is onvoldoende door het hof gemotiveerd. 02-02-2024
- Hoge Raad Geschil over de vraag of in de uitvoeringsovereenkomst tussen Zwitserleven en werkgever kon worden bepaald dat de werkgever een bijstortverplichting of verplichting tot stellen van bankgaranties (tot beloop van circa € 45 miljoen) rust als de dekkingsgraad onder een bepaald minimum zakt. Werkgever Iv-Groep had een gesepareerd beleggingsdepot bij Zwitserleven. Werkgever moest daaronder behoorlijke bijstortingen doen en bankgaranties afgeven. Werkgever bepleit in meerdere langdurige procedures zonder succes dat een uitvoeringsovereenkomst met een verzekeraar dergelijke verplichtingen niet mag bevatten. De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep met toepassing van artikel 81 Wet RO. 02-02-2024
Hof
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Vrouw maakt conform Boon/Van Loon-arrest aanspraak op niet verdeeld ouderdomspensioen van haar ex-echtgenoot. Het hof volgt de rechtbank in het oordeel dat de vordering gematigd moet worden op grond van redelijkheid en billijkheid. 06-02-2024
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Geschil tussen werkgever en statutair directeur. Het hof oordeelt dat sprake is van ernstig verwijtbaar ontslag en kent de directeur een billijke vergoeding toe van €100.000. Hof houdt geen rekening met onvoldoende onderbouwde pensioenschade. 29-01-2024
- Gerechtshof Amsterdam Na een arbeidsongeval in 1998 is werknemer volledig arbeidsongeschikt geraakt. Zijn toenmalige werkgever heeft ten behoeve van hem een WAO-excedentverzekering afgesloten met Bpf Vervoer. De rechtsgeldigheid van de verzekeringsovereenkomst is door Bpf Vervoer in 2015 erkend. Tussen partijen is discussie ontstaan over de hoogte van de verzekeringsuitkering. Het hof oordeelt – anders dan de kantonrechter– dat partijen over die hoogte geen wilsovereenstemming hebben bereikt. Tussen partijen is geen minnelijke regeling tot stand gekomen. Bpf Vervoer heeft in oktober 2019 aan verzekerde bericht dat een excedentarbeidsongeschiktheidspensioen wordt toegekend, waarna een nabetaling en een rentevergoeding aan verzekerde zijn voldaan. Bpf Vervoer voert in deze procedure een aantal verweren aan op grond waarvan het recht van verzekerde zou zijn vervallen. Het hof verwerpt dat op grond van het toekenningsbericht uit oktober 2019. 12-12-2023
- Gerechtshof Amsterdam Geschil tussen (ex-)werknemers en werkgever Jaap Eden over toepassing en wijziging indexatie. Werknemers stellen dat de indexatie niet juist is toegepast. De werkgever heeft op 1 januari 2018 de indexatie gewijzigd naar een vaste indexatie van 1%. De tekst van het Pensioenreglement biedt geen ruimte om de met werknemer c.s. overeengekomen indexeringsregeling te wijzigen. Her hof ziet geen, althans onvoldoende grond voor toepassing van een van de andere aangevoerde wijzigingsgronden (goed werknemerschap, redelijkheid en billijkheid). 09-08-2022
Rechtbank
- Rechtbank Den Haag Eiseres heeft verzocht om openbaarmaking van bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) of de PensioenKamer van de KNB berustende vergaderagenda’s, notulen en besluiten van de PensioenKamer. Verweerder heeft dit verzoek afgewezen, met als motivering dat de gevraagde documenten niet zijn aan te merken als publieke informatie die onder het bereik van de Woo valt. Verweerder heeft zich, ondanks de afwijzing van het verzoek, bereid verklaard om de besluitenlijsten van de PensioenKamer op periodieke basis, vertrouwelijk met eiseres te delen. Verweerder kan daarmee niet volstaan want moet onderzoeken of de documenten waarop het verzoek betrekking heeft onder hem berusten en moet vervolgens met toepassing van de Woo een besluit nemen over openbaarmaking van na het onderzoek eventueel aangetroffen documenten. 14-02-2024
- Rechtbank Den Haag Voormalig ambtenaar verzoekt afgifte van stukken die de landsadvocaat heeft verstrekt aan de Staat ter voorbereiding van de Wet toekomst pensioenen en het invaren. De adviezen van de landsadvocaat aan de Staat hebben betrekking op informatie die valt binnen de grenzen van het advocaat-cliëntprivilege. Daarmee vallen zij onder het professionele verschoningsrecht. 13-02-2024
- Rechtbank Den Haag Defensie handelt niet onrechtmatig door de tot en met 2001 opgebouwde pensioenaanspraken vanaf 2011 niet langer onvoorwaardelijk te laten indexeren. Geen schending van goed werkgeverschap, Europees eigendomsrecht of artikel 20 Pensioenwet. 07-02-2024
- Rechtbank Amsterdam Geschil tussen werkgever en werkneemster. De werkgever heeft de arbeidsovereenkomst zonder instemming werkneemster, zonder toestemming UWV en zonder opzegtermijn opgezegd. De kantonrechter veroordeelt de werkgever tot betaling van de transitievergoeding (€ 53.230,04), gefixeerde schadevergoeding (€ 33.982,35) en billijke vergoeding (€ 400.000). 05-02-2024
- Rechtbank Gelderland Geschil over de vraag of een tussenpersoon pensioenschade moet vergoeden omdat zij de rechtspositie van een voorgaand tussenpersoon ex artikel 6:159 BW heeft overgenomen of omdat zij onrechtmatig heeft gehandeld omdat zij de pensioendeelnemer verkeerd heeft geadviseerd. De vorderingen worden afgewezen, omdat niet is komen vast te staan dat er tussen de voorgangster van gedaagden en eiser een overeenkomst is gesloten die over kan gaan op gedaagden met toepassing van artikel 6:159 lid 1 BW. Er is niet onrechtmatig gehandeld, omdat er geen verband is komen vast te staan tussen de gestelde schade en enig handelen of nalaten van gedaagden. 24-01-2024
- Rechtbank Rotterdam Verzoek tot ontbinding arbeidsovereenkomst van de managing director van het bedrijf. De arbeidsrelatie is ernstig en duurzaam verstoord geraakt door toedoen van de werkgever. Werknemer ontvangt een billijke vergoeding van € 250.000 bruto. Daarin begrepen is inkomensschade en pensioenschade. 18-01-2024
- Rechtbank Den Haag Aan eiser is een militair invaliditeitspensioen en bijzondere invaliditeitsverhoging toegekend. Eiser is het niet eens met hoe het verzekeringsgeneeskundig onderzoek is verlopen en hoe zijn beperkingen zijn beoordeeld. De rechtbank acht de beslissing van verweerder voldoende onderbouwd. 04-01-2024
- Rechtbank Den Haag Eiser ontving een militair invaliditeitspensioen op basis van een mate van invaliditeit van 47,92%. Hij heeft een hoger militair invaliditeitspensioen aangevraagd. Verweerder heeft een militair invaliditeitspensioen toegekend, berekend naar een mate van invaliditeit van 50%.. Eiser is van mening dat onvoldoende rekening is gehouden met zijn beperkingen. De rechtbank ziet geen reden om te oordelen dat de onderbouwing van de verzekeringsarts tekortschiet. 20-12-2023
- Rechtbank Den Haag Verzoek om herstel beschikking kantonrechter ten aanzien van saldi bankrekeningen man, saldo bankrekening pensioenkassa bij Credit Suisse en het pand waarin de eenmanszaak is gevestigd. Met de vrouw is de rechtbank van oordeel dat de rechter heeft verzuimd te beslissen op dit punt, in die zin dat de saldi van de bankrekeningen op naam van de man hadden moeten worden opgenomen bij de te verrekenen vermogensbestanddelen per peildatum aan de zijde van de man. Hoewel de rechtbank het bankrekeningnummer van de pensioenkassa van de man bij Credit Suisse in de beschikking niet specifiek heeft genoemd, neemt dat niet weg dat het door de man opgebouwde (buitenlandse) ouderdomspensioen tussen partijen moet worden verevend, omdat partijen in de huwelijkse voorwaarden hebben opgenomen dat ook op buitenlands pensioen de WVPS van toepassing is. 04-10-2023
- Rechtbank Noord-Nederland Geschil tussen werkgever en bestuurder. Na ontslagbesluit betaalt werkgever transitievergoeding en gefixeerde schadevergoeding. Werknemer vordert billijke vergoeding. Kantonrechter oordeelt dat sprake is van ernstige verwijtbaarheid en kent billijke vergoeding toe van € 247.369,32 bruto, inclusief pensioenschade. 28-07-2023
- Rechtbank Noord-Nederland Ontbinding wegens duurzaam verstoorde arbeidsverhouding. Werkgever stelt na klachten over negatieve werksfeer en angstcultuur voor arbeidsovereenkomst te beëindigen en verzoekt om ontbinding. De kantonrechter oordeelt dat werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld door werkneemster nooit aan te spreken op functioneren en na signalen van werknemers direct op non-actief te stellen en een op werkneemster gericht onderzoek in te stellen. Billijke vergoeding van € 50.000 bruto. 12-07-2023
- Rechtbank Den Haag Geschil over echtscheiding met nevenvoorzieningen. Partijen zijn gehuwd onder huwelijkse voorwaarden. De rechtbank dient te beslissen over de afwikkeling van huwelijkse voorwaarden, het periodiek verrekenbeding, eenvoudige gemeenschap, vergoedingsrechten en conversie. Ten aanzien van dat laatste punt verklaart de rechtbank voor recht dat overeenkomstig artikel 14 lid 2 van de huwelijkse voorwaarden van partijen het door de man tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen alsmede het ten behoeve van de vrouw opgebouwde partnerpensioen worden geconverteerd in een eigen pensioenaanspraak van de vrouw waarbij de rechtbank de man veroordeelt om mee te werken aan het ondertekenen van het pensioenformulier om te komen tot deze conversie. 31-05-2023